Unieke kans: Onderzoek doen op Lowlands

De organisaties van het festival Lowlands heeft in samenwerking met het blad New Scientist en campagnebureau KBK een bijzondere oproep gedaan: zij roepen wetenschappers op voorstellen te doen voor wetenschappelijk onderzoek op het festival. Met – anonieme of vrijwillige – medewerking van de festivalbezoekers en gebruik van het terrein. De mogelijkheden zijn groot, mits de kwaliteit en haalbaarheid gewaarborgd worden in de voorstellen.

Bovenstaande oproep zag ik begin 2015 op social media. Ik was eerlijk gezegd nog nooit op zo’n groot festival geweest, maar daar onderzoek doen leek me wel leuk. Dus ik schreef met een aantal collega’s een onderzoekvoorstel. Zonder te weten dat er een hele selectieprocedure was, krijgen we goed bericht. Ons onderzoeksvoorstel was uit ruim 100 inzendingen gekozen. Daarna kwam alles in een stroomversnelling. Financiering regelen, een team samenstellen, persberichten en communicatie met de media. De start van mijn wetenschapscommunicatie avontuur.

Wetenschappelijke opbrengst niet het belangrijkste

Het avonturen-gen was precies wat wij op Lowlands gingen onderzoeken. Spoiler: ik heb niet de DRD4-7R variant. In deze video leg ik uit waar het onderzoek over gaat, maar voor mij is de wetenschappelijke opbrengst niet het belangrijkste doel van het project. Voor mij waren de gesprekken met festivalgangers belangrijker. We kregen vragen die je in spreekkamer nooit hoort. Dat is voor mij als arts heel goed. Misschien dat mensen in het ziekenhuis bang zijn om domme vragen te stellen, of misschien zijn ze zo overdonderd dat ze hun vragen vergeten. Dat is op een festival heel anders. Bezoekers vroegen bijvoorbeeld of ze erfelijke ziektes kunnen overdragen aan hun partner of wilden weten hoe vaak ze zich moeten laten onderzoeken op erfelijke varianten van ziektes. Maar DNA verandert niet. Dus als je eenmaal hebt gehoord dat je een bepaalde familiare variant niet hebt, hoef je zo’n onderzoek nooit meer te herhalen. Voor mij common sense, maar toen de bezoeker uitlegde dat hij voor het DNA-onderzoek bloed moest prikken, net als voor zijn suikerwaarde bij de huisarts begreep ik zijn vraag wel. Ik realiseerde me dus toen pas: dat moet ik er dus bij zeggen als ik in het ziekenhuis de uitslag van een test vertel.

Lowlands Science 2015

Bridging the Gap Between Science and Society

Het eerst interview voor een artikel was een leerzame ervaring. We spraken 30 minuten aan de telefoon. Dat was een leuk gesprek. Ik legde uit waar ons onderzoek over ging en ik kreeg goede vragen. Een dag later kreeg ik het uitgewerkte interview per mail. Ik las het door en was helemaal verbaast. ‘Met wie was dit interview?’ dacht ik. Naar mijn idee stond er weinig van wat we besproken hadden en ook dingen die we niet besproken hadden. Ik ging er dus – zoals ik gewent was met manuscripten – met track-changes doorheen. Eerlijk, het zag er nog erger uit dan een gemiddeld manuscript van mij (en dat zegt wat). Dat ging dus niet goed. “Karin, dit stuk wil niemand lezen”. Daar heb ik veel van geleerd. Quotes moet je achter staan en er mogen geen onwaarheden in staan maar de stijl moet ik een beetje meer loslaten.

DNA dokter in de media

Er volgende na Lowlands vele verzoeken om bij diverse mensen het thrillseeker-gen te onderzoeken. Ik heb getwijfeld .. het is misschien “nice to know” maar er zijn belangrijkere onderwerpen. Toch bood het ook kans om over DNA en aanleg te communiceren. We maakten een mooie aflevering van Galileo en ik zat live bij RTL late night. Een bijzondere ervaring tussen de BN’ers. Er kwam ook een verzoek van het klokhuis. Wauw! Een programma dat voor mij veel jeugdsentiment heeft. We keken dat iedere dag thuis. Ik wilde later professor alsvanouds worden. 

DNA-daten, het daten van de toekomst?

In 2017 deden we opnieuw onderzoek op Lowlands. Is DNA daten, het daten van de toekomst? In deze video leg ik uit waar het onderzoek over gaat. Opnieuw veel media aandacht in de aanloop naar Lowlands. Ook privé berichten op mijn LinkedIn van mensen die niet naar Lowlands gingen maar wel graag gematcht wilden worden. Ik werkte een seizoen mee aan married at first sight. De resultaten kun je lezen in het persbericht van het LUMC. Een aantal maanden later kreeg ik een mail van een gematcht koppel dat ze een ontzettend leuke date hadden. De kers op de taart! 

Lowlands Science 2017

Ons onderzoek werd gefactcheckt voor de rubriek “Echt Waar?” van het NRC. In ons persbericht stond een belangrijke kanttekening bij de resultaten maar andere media kanalen hadden dat gedeelte weggelaten en een nieuwe kop geschreven. Een goede les. Schrijf altijd je eigen verhaal.

Veel geleerd

Ik denk dat het goed is dat we op deze manier een breed publiek laten kennismaken met DNA. Iedereen heeft een bepaalde basiskennis nodig om na te kunnen denken over de mogelijkheden van DNA-onderzoek, over hoe de toekomst er uitziet en of we alles wat mogelijk is ook moeten willen. Of we nog eens opnieuw onderzoek gaan doen op Lowlands weet ik nog niet. Het lijkt me super leuk, maar het is lastig om een goed onderwerp te vinden. Weet jij iets leuks, laat het me vooral weten!